Bách khoa toàn thư há Wikipedia
Một phần của loạt bài xích về |
Phân biệt đối xử |
---|
![]() |
Các dạng chính Bạn đang xem: chế độ phân biệt chủng tộc apacthai
|
Xã hội
|
Tôn giáo
|
Chủng tộc/quốc tịch
|
Biểu hiện
|
Chính sách
|
Biện pháp đối phó
|
Chủ đề liên quan Xem thêm: giờ tỵ là mấy h
|
|
Apartheid (tiếng Afrikaans: Apartheid, phân phát âm: ɐˈpartɦɛit, phiên âm giờ Việt: A-pác-thai) là một trong quyết sách phân biệt chủng tộc trước đó đang được tổ chức ở Nam Phi. Từ Apartheid nhập giờ Hà Lan sử dụng ở châu Phi Tức là sự riêng biệt biệt, nó mô tả sự phân loại chủng tộc thân mật thiểu số người domain authority Trắng và đại bộ phận dân sinh người domain authority đen kịt. Đảng Quốc gia Nam Phi đang được tổ chức quyết sách Apartheid như 1 phần nhập chiến dịch giành cử của mình mang lại cuộc bầu cử năm 1948. Với sự thắng cử của Đảng Quốc gia Nam Phi, Apartheid đang trở thành quyết sách chủ yếu trị bên trên Nam Phi từ thời điểm năm 1948 cho tới năm 1994. Theo Apartheid, những quyền, những cộng đồng và những trào lưu của rất nhiều dân domain authority đen kịt và những group dân tộc bản địa thiểu số không giống đã biết thành hạn hẹp và luật thiểu số của những người domain authority đen kịt được giữ lại.
Apartheid được cách tân và phát triển sau cuộc chiến tranh toàn cầu II tự Đảng Quốc gia tự người Afrikaner cai trị và những tổ chức triển khai Broederbond. Hệ tư tưởng này cũng rất được thiết chế hóa bên trên tây Nam Phi, điểm những vương quốc được Nam Phi quản lý và vận hành theo đuổi một trọng trách tập đoàn lớn những vương quốc (được tịch thu nhập năm 1966 trải qua Nghị quyết 2145 của Liên Hợp Quốc),[1] cho tới Khi vùng này giành được song lập với cái thương hiệu Namibia nhập năm 1990.[2] Nói rộng lớn đi ra, thuật ngữ này hiện tại đang rất được dùng cho những kiểu dáng phân biệt chủng tộc sở hữu khối hệ thống, được xây dựng tự những cơ sở giang san nhập một vương quốc, ngăn chặn những quyền và xã hội dân sự của một group nào là tê liệt của công dân, tự thành kiến về dân tộc bản địa.[3]
Phân biệt chủng tộc ở Nam Phi đang được chính thức nhập thời nằm trong địa thời đế quốc Hà Lan, cho tới năm 1795 Khi người Anh cướp Mũi Hảo Vọng.[4] Apartheid với tư cơ hội như 1 quyết sách cấu tạo đầu tiên được ra mắt sau thời điểm cuộc tổng tuyển chọn cử năm 1948. Pháp luật phân loại người dân trở thành tứ group chủng tộc - "đen", "màu trắng", "màu", và "Ấn Độ", nhì chủng tộc sau cùng được tạo thành nhiều tè phân loại[5]—và những chống dân sinh sống đang được tách đi ra. từ thời điểm năm 1960 cho tới năm 1983, 3,5 triệu con người Nam Phi ko nên domain authority Trắng đã biết thành xua ngoài căn nhà của mình, và buộc nên nhập những khu vực dân sinh sống tách biệt. Đây là một trong trong mỗi vụ dịch chuyển dân sinh sống con số lớn số 1 nhập lịch sử dân tộc tiến bộ.[6] Đại diện chủ yếu trị mang lại những chủng tộc ko nên domain authority Trắng đã biết thành huỷ bỏ nhập năm 1970, và chính thức từ thời điểm năm tê liệt người domain authority đen kịt bị tước đoạt quyền công dân, trở nên một công dân của 1 trong mươi vùng tự động trị được gọi là bantustans, tứ nhập số tê liệt đang trở thành vương quốc song lập bên trên danh nghĩa. nhà nước tách tách dạy dỗ, bảo vệ hắn tế, bãi tắm biển, và những cty công nằm trong khác; chỉ cung ứng người domain authority đen kịt với những cty thông thường là xoàng xĩnh rộng lớn sánh với những người domain authority Trắng.[better source needed]
Apartheid tạo nên sự phản kháng và đấm đá bạo lực mạnh mẽ và uy lực nội địa, mặt khác thực hiện quốc tế triển khai cấm vận tranh bị và thương nghiệp lâu nhiều năm so với Nam Phi.[7] kể từ trong thời gian 1950, hàng loạt những cuộc nổi dậy và phản đối đang được đáp trả bằng sự việc cấm và quăng quật tù những căn nhà hướng dẫn kháng phân biệt chủng tộc. Khi hiện tượng không ổn định lan rộng ra và trở thành stress rộng lớn, sinh hoạt quân sự chiến lược nối tiếp leo thang, những tổ chức triển khai giang san đang được đáp trả tự đàn áp và đấm đá bạo lực. Cùng với những giải pháp trừng trị được xã hội quốc tế vận dụng mang lại Nam Phi, điều này đã từng mang lại cơ quan chính phủ càng ngày càng trở ngại nhằm giữ lại chính sách. Cải cơ hội phân biệt chủng tộc trong mỗi năm 1980 đang không dập tắt nổi sự kháng đối, và nhập năm 1990 tổng thống Frederik Willem de Klerk chính thức thương lượng nhằm dứt phân biệt chủng tộc,[8] mà đỉnh điểm là cuộc bầu cử dân công ty nhiều sắc tộc nhập năm 1994, với thành công của Đại hội Dân tộc Phi tự Nelson Mandela hướng dẫn. tuy rằng vậy những hệ quả của phân biệt chủng tộc vẫn tồn tại tác động cho tới chủ yếu trị và xã hội Nam Phi. De Klerk đang được chính thức quy trình xóa khỏi phân biệt chủng tộc với việc trả lại tự tại cho những người cố vấn của Mandela và một trong những tù nhân chủ yếu trị không giống nhập mon 10 năm 1989.[9] Mặc cho dù việc huỷ bỏ đầu tiên Apartheid được triển khai nhập năm 1991 với huỷ bỏ sau cùng của luật phân biệt chủng tộc còn sót lại, những người dân ko nên domain authority Trắng vẫn ko được phép tắc bỏ thăm cho tới năm 1993 và kết thúc đẩy thực sự của Apartheid được xem như là Tính từ lúc năm 1994 với cuộc tổng tuyển chọn cử dân công ty.
Mặc cho dù, hạ tầng pháp luật mang lại công ty nghĩa Apartheid không hề tuy nhiên sự bất đồng đẳng về chủ yếu trị, tài chính và xã hội Một trong những người domain authority Trắng và người domain authority đen kịt ở Nam Phi vẫn nối tiếp tồn bên trên.
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Ban đầu, luật Apartheid bố trí người dân theo đuổi phụ vương group chủng tộc chính: người domain authority Trắng, người Bantu hoặc người Châu Phi domain authority đen kịt, người domain authority color hoặc người dân có xuất xứ lai. Về sau, người châu Á, bấm Độ và Pakistan cũng rất được bổ sung cập nhật thêm thắt trở thành group người loại tư. Luật lệ Apartheid xác lập quyền hạn, nghề nghiệp và công việc và nền dạy dỗ nhưng mà từng group người thừa kế. Sở luật nghiêm cấm sự tiếp xúc xã hội trong những chủng tộc, mang lại quyền phân biệt những ĐK xã hội và không đồng ý bất kể sự thay mặt nào là của những người dân ko nằm trong group người domain authority trong sạch cơ quan chính phủ vương quốc. Người nào là công khai minh bạch ngăn chặn Apartheid sẽ ảnh hưởng xem như là người nằm trong sản. nhà nước đang được công bố những thiết chế an toàn khó khăn khiến cho giang san Nam Phi trở nên một giang san công an.
Xem thêm: ngô kiến huy giả vờ yêu
Trước Khi Apartheid trở nên luật đầu tiên, Nam Phi đang được sở hữu lịch sử dân tộc lâu nhiều năm về sự việc phân biệt chủng tộc và quyền uy của những người domain authority Trắng. Năm 1910, đang được hạn chế chế rằng những member ở quốc hội nên là kẻ domain authority Trắng. Và Khi cỗ luật được trải qua nhập năm 1913, số khu đất của những người domain authority đen kịt bị số lượng giới hạn xuống chỉ với 13% tổng diện tích S Nam Phi. Rất nhiều người Nam Phi phản đối những giới hạn này. Năm 1912, tổ chức triển khai Đại hội dân tộc bản địa Phi ANC được xây dựng nhằm ngăn chặn những quyết sách ko công bình của cơ quan chính phủ. Trong trong thời gian 1950, sau thời điểm Apartheid trở nên cỗ luật đầu tiên, ANC tuyên tía rằng "Nam Phi thuộc sở hữu toàn bộ những người dân sinh sống bên trên mảnh đất nền này, từ đầu đến chân domain authority đen kịt và người domain authority trắng" và đấu giành yêu cầu huỷ bỏ luật Apartheid. Sau những cuộc nổi loàn kháng Apartheid ở Sharpeville nhập mon 3 năm 1960, cơ quan chính phủ đang được cấm toàn bộ tổ chức triển khai chủ yếu trị của những người Phi domain authority đen kịt, nhập tê liệt sở hữu ANC.
Từ năm 1960 cho tới Một trong những năm 1970, cơ quan chính phủ đang được nỗ lực tạo nên Apartheid như 1 quyết sách "tách biệt sự phân phát triển". Người domain authority đen kịt bị mang đến những vùng mới nhất thiết lập và những nông thôn bị túng thiếu hoá - những điểm đang được trù tính nhằm mãi mãi trở nên những chống "hạng hai". Người domain authority Trắng nối tiếp quản lý và vận hành rộng lớn 80% số khu đất. Sự ngày càng tăng đấm đá bạo lực, bãi thực, tẩy chay và biểu tình phản đối ngăn chặn Apartheid và sự lật sụp luật nằm trong địa của những người domain authority đen kịt ở Mozambique và Angola đang được buộc cơ quan chính phủ Nam Phi nên thả lỏng những số lượng giới hạn.
Từ Một trong những năm 1970 và 1980, cơ quan chính phủ Nam Phi đang được thực hiện hàng loạt những cải tân và gật đầu những người dân làm việc domain authority đen kịt links nhằm tổ chức triển khai và quá nhận những sinh hoạt chủ yếu trị của phe trái chiều. Hiến pháp năm 1984 được cho phép người gốc châu Á và người domain authority color xuất hiện nhập nghị viện, vẫn loại trừ người domain authority đen kịt gốc Phi - những người dân cướp 75% dân sinh. Apartheid nối tiếp bị quốc tế lên án và nhiều nước, nhập tê liệt sở hữu Hoa Kỳ, áp đặt điều trừng trị tài chính so với Nam Phi. Các cuộc nổi dậy nổ đi ra ngày rộng rãi bên trên những TP. Hồ Chí Minh đã từng gia tăng mức độ nghiền so với tổ chức chính quyền Nam Phi. Chính sách Apartheid của cơ quan chính phủ chính thức được toá quăng quật. Năm 1990, vị tổng thống mới nhất lên là F. W. de Klerk tuyên tía đầu tiên xoá quăng quật luật Apartheid, trả tự tại mang lại căn nhà hướng dẫn ANC, Nelson Mandela, và hợp lí hóa những tổ chức triển khai chủ yếu trị của những người Phi domain authority đen kịt.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Phân biệt chủng tộc
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
![]() |
Wikimedia Commons nhận thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Apartheid. |
- Understanding Apartheid Learner's Book Lưu trữ 2015-04-08 bên trên Wayback Machine
- the evolution of the white right Lưu trữ 2016-01-12 bên trên Wayback Machine
- History of the freedom charter SAHO
- Apartheid Museum in Johannesburg
- the African Activist Archive Project trang web has material on the struggle against Apartheid
- South Africa: Cuba and the South African Anti-Apartheid Struggle by Nicole Sarmiento
- Interview with Dr. Ranginui Walker about the 'No Maoris' tours đồ sộ South Africa under Apartheid RadioLIVE interview on the exclusion of Maori from the All Blacks during the tours of South Africa under Apartheid.
- the International Centre for transitional Justice (ICtJ) provides resources on the legacy of Apartheid and transitional justice in South Africa.
- JStOR's Struggles for Freedom digital archive on www.aluka.org Collection of primary source historical materials about Apartheid South Africa
![]() |
Wikimedia Commons nhận thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Apartheid. |
Bình luận